جراحی لثه چیست؟
در جراحی لثه یا پریودنتال بخش هایی از لثه که مشکل دار می باشند، حذف یا ترمیم می شوند و به این ترتیب امکان رشد مناسب سایر اجزای لثه فراهم می شود.
جراحی لثه چیست؟
در جراحی لثه یا پریودنتال بخش هایی از لثه که مشکل دار می باشند، حذف یا ترمیم می شوند و به این ترتیب امکان رشد مناسب سایر اجزای لثه فراهم می شود. به علاوه در بعضی مواقع نیاز به پیوند بافت جدید در محل آسیب دیده وجود دارد. اصولا در بسیاری از مواقع جراحی لثه بعد از بسیاری از ترمیم های کم تهاجمی و درمان های بدون جراحی بر روی لثه ها انجام می شود. از انجاییکه بسیاری از افراد در مراحل پیشرفته بیماری لثه به فکر درمان مشکل خود می افتند، به همین علت درمان جراحی لثه برای آن ها بسیار سریعتر تجویز می گردد. در ابتدا علائم مربوط به مشکل لثه همچون التهاب لثه یا موارد پیشرفته تر بیماری لثه بررسی می شود و سپس برنامه درمانی مشخص می شود.. به این ترتیب که ابتدا تمیز کردن عمیق دندان ها در محل ریشه ها شروع می گردد. افرادی که به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهانی و یا بالعکس وسواس زیاد لثه ی آن ها دچار اسیب شده است، همچنین در افراد سیگاری که تا 3 برابر افراد غیر سیگاری خطر ابتلا به بیماری لثه در آن ها بالاتر است، و همچنین افرادی که به دلیل مشکلات مادر زادی بافت های لثه لاغر یا ضعیف دارند، به درمان لثه نیاز دارند.
عوامل ابتلا به بیماری لثه
دهان انسان پر از باکتری است که به همراه مخاط دهان و سایر اجزای موجود در آن، باعث تشکیل یک لایه چسبنده و بدون رنگ بر روی دندان ها به نام «پلاک» می شوند مسواک زدن و استفاده از نخ دندان می تواند تاحدی از تشکیل پلاک جلوگیری کند. از بین نرفتن پلاک از روی دندان ها سبب تشکیل جرم می شود و این مشکل فقط با مسواک زدن رفع نمی شود و حتما نیاز به جرم گیری توسط دندانپزشک دارد.
ژنژیویت (ورم لثه)
هر چقدر پلاک و جرم بیشتر بر روی دندان ها باقی بماند، مقدار آسیب وارد شده به دندان ها بیشتر می شود. باکتری و جرم های موجود در پلاک باعث التهاب لثه می شود. در این مواقع لثه ها قرمز و ملتهب می شوند و خون ریزی روی می دهد. ژنژیویت یک شکل خفیف از بیماری لثه می باشد و معمولاً با مسواک و نخ دندان و نیز تمیز کردن منظم دندان ها رفع می شود. در این بیماری، احتمال از بین رفتن استخوان و بافت نگهدارنده دندان وجود ندارد.
پریودنتیت
زمانیکه بیماری ژنژیویت درمان نشود، می به تدریج پیشرفت می کند و به بیماری «پریودنتیت» تبدیل می شود. پریودنتیت به معنای التهاب بافت اطراف دندان است. در این بیماری، بافت لثه از روی دندان های بیمار کنار رفته و حفره هایی به نام پاکت تشکیل می شود. سپس این حفره ها به محلی برای تجمع باکتری و عفونت تبدیل می شوند. سیستم ایمنی بدن با باکتری های ایجاد شده در هنگام گسترش پلاک و تجمع آنها زیر خط لثه مبارزه می کند. به این ترتیب، سم ناشی از فعالیت باکتریایی و عکس العمل طبیعی بدن به عفونت ایجاد شده به تدریج باعث تجزیه استخوان و بافت پیوندی نگهدارنده دندان ها در محل می شود. در صورتی که به درمان این مشکل پرداخته نشود، استخوان ها، لثه ها و بافت نگهدارنده دندان از بین خواهند رفت. در نهایت دندان ها لق شده و می افتند.
چه کسانی به بیماری لثه مبتلا می شوند؟
افراد بیمار معمولاً متوجه علائم ابتلا به بیماری لثه تا رسیدن به دهه ۳۰ یا ۴۰ سالگی نمی شوند. همچنین مردان بیشتر از زنان به بیماری های لثه مبتلا می شوند. در بسیاری موارد، بیماری لثه زمانی ایجاد می گردد که پلاک بر روی دندان و زیر خط لثه تشکیل شود.
همچنین موارد زیر باع بروز یا افزایش این بیماری می شوند:
1.استعمال سیگار : کشیدن سیگار یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر ابتلا به بیماری های لثه است. علاوه بر این، سیگار کشیدن می تواند احتمال درمان موفقیت آمیز بیماری را از بین ببرد.
2.دیابت: افراد مبتلا به دیابت در معرض ریسک بالاتر تشکیل عفونت ها مواجه هستند که باعث ابتلا به بیماری لثه می شود.
3.تغییرات هورمونی: این تغییرات باعث حساس تر شدن لثه ها و افزایش احتمال ابتلا به ژنژیویت می شوند.
4.مصرف داروهایی که ترشح بزاق دهان را کاهش می دهند: بزاق نقش حفاظت از دهان را بر عهده دارد و کمبود آن سبب ابتلا به عفونت هایی مثل بیماری لثه خواهد شد. علاوه بر این مصرف بعضی داروها می تواند باعث رشد غیر عادی بافت لثه شود و به این ترتیب تمیز کردن دندان ها و لثه ها دشوار می شود.
5.ژنتیک: بعضی افراد به صورت ژنتیک مستعد ابتلا به بیماری های لثه هستند و بیشتر از سایرین به این بیماری ها مبتلا می شوند.
علائم ابتلا به بیماری لثه
1.بوی بد دهان
2.ورم لثه
3.حساسیت لثه
4.خون ریزی لثه
5.درد در هنگام جویدن غذا
6.شل شدن دندان ها
7.حساسیت دندان ها
8.عقب رفتگی لثه
درمان بیماری های لثه
هدف اصلی روش های درمانی بیماری های لثه کنترل عفونت است. نوع درمان ها متفاوت است و بستگی به شدت بیماری لثه دارد. در ذیل روش های کنترل عفونت ذکر می شود:
1- جرم گیری و تمیز کردن ریشه
در پلاک های تشکیل شده بر روی دندان ها را با جرم گیری به صورت عمیق پاک می کنند. جرم گیری به معنی تراشیدن جرم از روی دندان و زیر خط لثه است. در این روش خون ریزی، ورم، و ناراحتی به حداقل می رسد.
2- مصرف دارو
با مصرف دارو می توان بخشی از عمل جرم گیری و تمیز کردن ریشه را پیش برد.
3- جراحی
در جراحی لثه پلاک ها، جرم های عمیق، و زیست لایه های تشکیل شده بر روی دندان ها پاک می شوند. جراحی لثه زمانی انجام می شود که بیماری پیشرفته کرده باشد و مصرف آنتی بیوتیک تاثیر مناسب بر درمان بیمار نداشته باشد. هزینه جراحی لثه بستگی به میزان پیشرفت بیماری شما، نوع جراحی و پزشک معالج دارد.
جراحی لثه
1-جراحی فلاپ لثه: در صورتی که عمق پاکت های تشکیل شده بر روی خط لثه بیشتر از ۵ میلی متر باشد، دندانپزشک از جراحی فلاپ لثه برای کاهش پاکت های پریودنتال استفاده می کند. معمولا برای اکثر بیماری های پیودنتیت متوسط تا شدید از این روش استفاده می کنند. در این جا دندانپزشک شکاف هایی در بافت لثه به منظور جدا کردن لثه از دندان ها ایجاد می کند و از طریق این شکاف ها ابزارهای تمیز کردن عمقی را به همراه ابزارهای جرم گیری مافوق صوت و نیز ابزارهای دستی به منظور پاک کردن جرم، پلاک و زیست لایه های تشکیل شده زیر پاکت ها به محل وارد می کند.
2-لثه برداری: به منظور برداشتن بافت لثه اضافی که ممکن است بر روی دندان ها رشد کرده باشد برای دسترسی بهتر برای تمیز کردن دندان ها، از لثه برداری بهره گرفته می شود. به این منظور، متخصص پریودنتیستدر اینجا دندانپزشک بافت لثه بیماری را بی حس می کند و در آن برش های لازم را ایجاد می کند. بدین گونه بافت لثه اضافی تشکیل شده در دهان حذف می شود.
3-ترمیم پلاستیک لثه: در موارد عقب رفتگی لثه، از روش ترمیم پلاستیک لثه استفاده می شود. جهت تغییر شکل بافت سالم لثه اطراف دندان ها و ایجاد ظاهر بهتر از روش ترمیم پلاستیک لثه استفاده می شود. همچنین در موارد عقب رفتگی پیوند لثه با استفاده از بافت سقف دهان، سپس بخیه بافت به هر دو طرف دندان ها انجام می شود.
4-جراحی زیبایی لثه: لبخند لثه ای با عمل جراحی زیبایی به نام لیفت لثه درمان می شود. در اینجا درمان مشابه درمان بیماری لثه است و به این ترتیب وضعیت زیبایی لثه ها اصلاح شده و توازن لازم برای طرح لبخند بیمار ایجاد می شود. این روش بافت لثه اضافی حذف می شود و به این ترتیب ظاهر دندان ها بلند تر و زیباتر می شوند.
مراقبت های پس از جراحي لثه
1-پس از جراحی و تمام شدن اثر بی حسی، برای رفع درد مختصر مصرف مسکن پیشنهاد می شود.گذاشتن يخ بر روي ناحيه جراحي به كاهش خونريزي و تورم و درد كمك مي كند. تورم مختصر پس از عمل، طبیعی است و معمولاً ظرف چند روز از بین می رود.
2-ظرف مدت چهار یا پنج ساعت پس از جراحی بزاق دهان ممکن است صورتی رنگ باشد؛ این حالت کاملاً طبیعی است و نشانه خونريزي نمي باشد.در صورت اطمینان از وجود خونریزی و ايجاد لخته هاي مكرر در دهان ، قطعه ای از گاز استریل را در ناحیه قرار داده و به مدت 20 دقیقه با فشار نگه دارید تا خونریزی قطع شود. لطفاً گاز را در این مدت برندارید. در صورت ادامه خونریزی بعد از این مدت، به کلینیک مراجعه کنید. در صورت عدم دسترسی به مراکز درمانی، می توان از یک عدد چای کیسه ای مرطوب شده با آب ولرم، در ناحیه استفاده کرد.
3- در روز اول بعد از جراحي از دهانشويه استفاده نكرده و مسواك نزنيد. از روز بعد مسواك زدن را آغاز نموده و مي توانيد از دهانشويه (در صورت تجويز) استفاده كنيد، در صورت تجويز دهانشويه از آن به ملايمت و بدون فشار پمپي استفاده نمائيد.
4- از روز بعد از عمل، می توانید با پرهیز از کارهای سنگین بدنی ، به کار روزانه ی خود بپردازید. تا دو روز پس از جراحی از انجام فعالیت های سنگین نظیر دویدن و تنیس خودداری کنید. لازم به ذکر است مختصری ضعف، تا 48 ساعت بعد از عمل طبیعی است. اما در صورت بروز تب یا تورم شدید با کلینیک تماس بگیرید.
5-از روز بعد از عمل، به منظور جلوگیری از تجمع میکروبها و بوی بد، شستشو با آب نمک ولرم را آغاز نمایید. به این ترتیب که یک قاشق کوچک چایخوری نمک را در نصف لیوان آب نیم گرم حل کرده و هر ساعت یک بار دهان خود را با آن شستشو دهید. به جاي آب نمك مي توانيد از داروخانه محلول سرم نرمال سالين را تهيه نموده و استفاده نماييد.
6- بعد از جراحي لثه، دندانپزشك لثه را بخيه نموده و بمنظور حفاظت موضع از تحريكات با استفاده از خمير پانسمان آنجا را مي پوشاند. خمير پانسمان در عرض چند ساعت سفت مي گردد. لذا از برداشتن و دستكاري آن با دست و زبان و يا از مكيدن آن خودداري كنيد.
7-ممكن است مقداري ضعف، تب و لرز خفيفي در 24 ساعت اول داشته باشيد در صورت شديد شدن با پزشك تماس بگيريد.
8-خروج مقداري خونابه در روز اول طبيعي است. ولي در صورت عارض شدن خونريزي، يك تكه گاز استريل خيس شده را در محل روي پانسمان قرار داده و با فشار انگشتان با مدت 15-10 دقيقه نگهداريد. اگر خونريزي از بين نرفت و يا تشديد گرديد، لازم است با پزشک تماس بگيريد.
عوارض جراحی لثه
1-حساسیت دندان ها به سرما و گرما پس از مدتي با رعايت بهداشت دهان و دندان از بين مي رود. استفاده از خميردندان هاي ضد حساسيت در صورت شدت حساسيت دندان از طرف جراح تجويز خواهد شد.
2-لق شدن مختصر دندانها (این امر بعد از سه هفته تا یک ماه به حالت طبیعی خود برمی گردد).
3-فاصله گرفتن لثه از طوق دندان و خالی شدن لثه بین دندان ها
ایمپلنت دندان و جراحی لثه
