بازسازی استخوان
اگر دندان ها به دلایل مختلف آسیب، تروما، فاسد شدن و یا بیماری پریودنتال از دست رفته باشد باکتری ها به تدریج در اطراف لثه و بافت های مربوط به آن نفوذ کرده و درالیاف لثه پریودنتال قرار می گیرند و همین ترشحات التهابی به تدریج سبب تخریب شده و اگر تخریب استخوان بیشتر شود منجر به لقی دندان شده و در نهایت طبق نظر پزشک منتهی به کشیدن دندان خواهد شد .
زمانی که یک دندان خارج می شود عملکرد استخوان در آن ناحیه مختل می شود و به اصطلاح آن استخوان تحلیل می رود به این دلیل که دیگر دندانی وجود ندارد که از آن استخوان استفاده کند و به مرور زمان استخوان فک زیر دندان شروع به تحلیل میکند و ممکن است این تحلیل در سال های اولیه کم باشد ولی به تدریج این تحلیل در مرور زمان بیشتر خواهد شد و به مرور زمان باعث عقب نشینی قسمت بدون دندان شده و به تدریج برروی دندان های اطراف هم تاثیر میگذارد و در صورتی که نیاز به کاشت دندان داشته باشید باید این تحلیل استخوان که در مرور زمان به وجود آماده ترمیم و بازسازی و یا پیوند شود.

دلایل و مزایای بازسازی استخوان
پیوند و بازسازی استخوان در بیشتر مواقع عملی موفقیتآمیز است. بازسازی و ترمیم استخوان فک میتواند گزینه مناسبی برای ترمیم استخوان دندانهای از دست رفته و قسمت هایی از لثه که دچار تحلیل شده باشد. پیوند استخوان میتواند طول و عرض استخوان فک را افزایش داده و نقصهای موجود در آن را برطرف کند.
عمل پیوند استخوان دارای مزیت هایی است که سلامت و پایداری دندانها را تقویت می کند :
- پایدار و مستحکم کردن استخوان فک - پیوند استخوان میتواند به بازیابی قدرت فک کمک کرده و فرد را قادر به انجام عمل ایمپلنت کند. نقصهای استخوانی نیز برطرف شده و ترمیم استخوانها باعث افزایش پایداری و استحکام فک میشود.
- حفظ عملکرد استخوانها - عمل پیوند استخوان با هدف محدود کردن فرایند از بین رفتن استخوانها و جلوگیری از آن انجام می شود. این کار پس از کشیدن یک دندان، برای درمان بیماریهای لثه و دیگر بیماریهای تهاجمی انجام میشود.

انواع مواد بازسازی استخوان
موادی که برای پیوند و بازسازی استخوان مورد استفاده قرار میگیرند را از منابع مختلفی میتوان تأمین کرد. تمامی این مواد حاصل حجم وسیعی از تحقیقات علمی هستند. این مواد به جز اتوگرافتها (استخوان خود بیمار)، که به فرآوری نیاز ندارند ،همگی فرآوری میشوند تا استفاده از آنها خطری نداشته و احتمال پس زدن پیوند یا انتقال بیماری نیز از بین برود.
- اتوگرافت : در این نوع پیوند از یکی از استخوانهای شخص برداشته میشود و به استخوان دیگر او پیوند گذاشته میشود. خصوصیت مهم این نوع پیوند ایمن بودن آن از نظر انتقال بیماریها است. احتمال موفقیت آن بسیار زیاد است چون سرشار از سلولهای خود شخص است و احتمال وازنش توسط سیستم ایمنی بدن وجود ندارد. تنها عیب آن اینست که نیاز به عمل جراحی محل برداشت دارد.
- آلوگرافت : در این نوع پیوند از شخص دیگری تهیه شدهاست. معمولاً از جنازه تازه درگذشته یا از استخوان سالم شخص دیگر تهیه میشود و در بانک استخوان ذخیره میگردد. روش تهیه و نگهداری آن به صورت یخزده تازه یا یخزده خشک میباشد.
- زنوگرافت : پیوند از گونه دیگری (از حیوانات) تهیه و به انسان منتقل میگردد. هرچند تاریخچه پیوند استخوان ابتدا با این روش شروع گردیده ولی امروزه از این روش، به ندرت استفاده میشود.
- موفوژنتیک پروتئین : گروهی از فاکتورهای رشد هستند که در بافتهای بدن موجود میباشند. بعضی از انواع آن مخصوص بافت استخوانی هستند که عامل اساسی در رشد و ترمیم این بافت میباشند. از این پروتئینها که به صورت نوترکیبی ژنی تهیه میگردد، برای پیوند استخوان بکار برده میشوند.
- مواد جایگزین : از مواد جایگزین زیادی برای پیوند به قسمتهای مختلف استخوان استفاده میشود. این مواد برای پر کردن فضاهای خالی استخوان (مثلاً در عملهای جراحی کیست استخوان) کاربرد دارد. آنها به صورت کلافه اسفنجی یا داربست عمل میکنند تا بتدریج سلولهای استخوان ساز از طرف گیرنده بداخل آن نفوذ کنند و پدیده استخوان سازی را پیش ببرند.تا کنون از مواد مختلف طبیعی و صنعتی مثل مرجان، تری کلسیم فسفات، سرامیک و غیره استفاده شده است.

روش بازسازی استخوان
ابتدا با استفاده از داروی بیحسی موضعی ناحیهای که پیوند استخوان نیاز دارد بیحس میشود. در جایی از لثه که قرار است بازسازی استخوان انجام شود یک برش ایجاد میشود تا تعیین شود که به چقدر و چه نوع موادی برای بازسازی نیاز است.
اگر قرار است استخوان از خود گیرنده برداشته شود، جراح برای دسترسی به استخوان مورد نظر، برش را در ناحیهای مورد نظر ایجاد میکند. سپس، یک قطعه از استخوان به همراه مغز آن، برداشته میشود. بسیاری از دندانپزشکان محل برداشت استخوان را با نوع دیگری از ماده پیوند استخوان پر میکنند.قطعه استخوان برداشته شده با استفاده از پیچهای تیتانیومی در جای جدیدش محکم میشود. سپس مخلوطی از مغز استخوان خود بیمار و یک ماده پیوند استخوان دیگر در اطراف لبههای قطعه استخوان پیوند خورده قرار داده میشود. در پایان نیز، جراح یک لایه غشای محافظ بروی محل پیوند قرار داده و برش را میبندد.
در روش دیگری که نیاز به دریافت استخوان از خود بیمار نیست و از مواد جایگزین ( پودر استخوان ) برای بیمار استفاده می شود ، و بعد از بی حس کردن محل مورد نظر و برش و آماده سازی ، پودر استخوان در محل مورد نظر قرار داده می شود و بعد با استفاده از یک غشای محافظ روی آن بسته می شود و لثه بخیه می شود.
بهبودی و مراقبت های بعد از عمل
برای انجام عمل بازسازی استخوان نیاز به برش لثه است و به همین دلیل، بعد از جراحی در محل درمان کمی احساس درد خواهید داشت. معمولاً، این درد را میتوان با استفاده از مسکنها و یا داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی و یخ درمانی مهار کرد.
معمولاً هرگونه ناراحتی بعد از عمل تنها یکی دو روز دوام دارد. سپس، در طول چند ماه آینده، بدن استخوان پیوندی را با استخوان خود جایگزین کرده و به این ترتیب کیفیت استخوان دوباره بهبود مییابد.
بهبود پیوند استخوان شش تا نه ماه طول میکشد که بعد از آن میتوان عمل های دیگر مانند ایمپلنت دندان را انجام داد.
بهتر است بعد از عمل بازسازی استخوان به نکات زیر برای بهبود سریعتر توجه کنید :
- بعد از عمل بازسازی استخوان طبق نظر پزشک باید از داروهای آنتیبیوتیک و مسکن، و یک دهانشویه آنتیباکتریال استفاده کنید
- طبق نظر پزشک باید از خوردن برخی خوراکی ها خودداری کنید.
- به شما آموزش داده خواهد شد که چگونه میتوانید از فشار آوردن بروی ناحیه در حال بهبودی جلوگیری کنید.
- اگر از دندان مصنوعی استفاده می کنید، تا بهبودی ناحیه درمان شده ، نباید از آنها استفاده کنید.
- اگر در نزدیکی محل بازسازی استخوان دندان طبیعی داشته باشید،طبق نظر دندانپزشک برای محافظت از این ناحیه یک بریج متحرک موقتی یا دندان مصنوعی ساخته میشود.