ایمپلنت دندانی از الیاژ خاصی تهیه شده است و در استخوان هر دوفک بالا و پایین به جای دندان طبیعی قرار داده می شود و به وسیله پروتز دندانی فیکس می شود.
ایمپلنت دندانی از الیاژ خاصی تهیه شده است و در استخوان هر دوفک بالا و پایین به جای دندان طبیعی قرار داده می شود و به وسیله پروتز دندانی فیکس می شود.الیاژ ایمپلنت معمولا از جنس تیتانیوم می باشد که باعث می شود در مقابل اکسیژن ، اسید و خوردگی مقاومت داشته باشد. تیتانیوم باعث آلرژی در بدن نمی شود و اجسام خارجی نمی توانند به وسیله آن بر بدن تاثیر بگذارند. زیرا تیتانیوم قابلیت تطابق بیولوژیکی با بدن را دارد. ایمپلنت ثابت دندانی یک نقطه اتکای با ثبات برای دندان های مصنوعی است. دندان های مصنوعی و پل های روی ایمپلنت ها در دهان حرکت نمی کنند. پایه های محکم باعث کمک به عملکرد دندان های مصنوعی و پل ها و نیز روکش های آن ها می شوند. هدف اصلی از قرار دادن ایمپلنت حفظ و نگهداری استخوانی است که در ناحیه بی دندانی از دست رفته است و همچنین در مواردی به همراه ایمپلنت دندانپزشک ناگزیر است استخوان ناحیه را به علت تحلیل متوسط تا شدید استخوان بازسازی کند که نیازمند پیوند استخوان با کمک پودر استخوان و بلاک استخوانی می باشد. ایمپلنت ها باعث تثبیت و نگهداری استخوان باقیمانده می شوند و ازسرعت تحلیل بیشتر آنها جلوگیری می کند و ارتفاع و عرض استخوانی را نیز حفظ می کنند. به این ترتیب کیفیت استخوان نیز با وجود ایمپلنت حفظ شده و تغییر نمی کند و استخوان برای همیشه یکنواخت می ماند. ایمپلنت دندانی از دو قسمت اصلی فیکسچر و اباتمنت ساخته شدهاست. در ابتدا فیکسچر را در داخل استخوان فک جایگذاری می کنند و پس از ان باید روی آن روکش قرار داده شود. دندانپزشک بعد از انتخاب نوع ایمپلنت، با توجه به شرایط بیمار با انجام عمل جراحی، فیکسچر را در استخوان قرار می دهد. پروتزی که روی آن قرار می گیرد متفاوت است و ممکن است ثابت یا متحرک باشد . برای بهره گیری از روش ایمپلنت، باید فرد لثه های سالمی داشته باشد و استخوان کافی برای کاشت دندان در دهانش وجود داشته باشد. برای ماندگاری ایمپلنت باید به آن رسیدگی شود و در بهترین شرایط مانند دندان طبیعی به مراقبت نیاز دارد و فشار بی اندازه بر ایمپلنت صحیح نیست . همچنین رعایت بهداشت و مراجعه به پزشک عوامل ضروری برای نگهداری آن می باشد.
ایمپلنت های دندانی بر اساس موقعیتشان ، شکل و روشی که از آن ها را جایگذاری می کنند، منظور روش یک مرحله ای و دو مرحله ای دسته بندی می شوند. در این مقاله به شرح انواع ایمپلنت دندانی می پردازیم.
ایمپلنت ساب پریواستیل (Subperiosteal Implants)
در این نوع ایمپلنت دندانی داربست فلزی را بر روی استخوان فک قرار می دهند، در این حالت لثه روی آن را می پوشاند. اصولا از ایمپلنت های ساب پریواستیل در روش یک مرحله ای ایمپلنت دندانی به کار برده می شود. ایمپلنت ساب پریواستیل را داخل بافت لثه بر روی استخوان فک قرار می دهند. قسمت هایی از ایمپلنت به نام پست از لثه بیرون می زند تا قسمت تاج را نگه دارد. از فایده های این نوع ایمپلنت می توان به این نکته اشاره کرد که در اینجا می تواند دندان مصنوعی افرادی که ارتفاع استخوانی آن ها کافی نمی باشد را ثابت ومحکم نگه دارد.
ایمپلنت اندواستیل
در این نوع ایمپلنت دندانی، ایمپلنت ها را در داخل استخوان فک فرو می برند و اتصال محکمی در ان ایجاد می شود. اصولا از ایمپلنت های اندواستیل در روش دو مرحله ای ایمپلنت دندانی به کار برده می شود. ایمپلنت های اندواستیل با جراحی به طور مستقیم داخل فک اسخوان قرار می گیرد. این نوع ایمپلنت به چند شکل رزوه دار و تیغه ای و پیچ مانند و… یافت می شوند و به جای دندان مصنوعی می تواند استفاده شود.
ایمپلنت تک مرحله ای
در این نوع ایمپلنت دندانی از یک قطعه با طول مناسب استفاده می کنند و آن را در داخل فک استخوان قرار می دهند و یک قسمتی از سر آن از لثه بیرون می آید. پس از گذراندن دوره جوش خوردن و التیام، تاج و اباتمنت را روی ایمپلنت جایگذاری می کنند و نیاز به جراحی ثانویه نمی باشد.
همچنین در این روش می توان یک ایمپلنت با دو قطعه را به کار برد، به طریقی که اباتمنت و ایمپلنت در همان جراحی اول متصل می شوند، اما در اینجا باید دقت زیادی جهت جوش خوردن به کار گرفته شود، زیراکه ایمپلنت در برابر نیروهایی که از داخل به ان وارد می شود، صدمه پذیر است.
ایمپلنت دو مرحله ای
رایج ترین نوع ایمپلنت و جایگذاری آن ایمپلنت دو مرحله ای می باشد. در هنگام جراحی ایمپلنت را به شکلی که داخل اسخوان زیر لثه فیکس شود، در استخوان فک قرار می دهند. برای مقابله با فشار استخوان ها و دندان های اطراف ناحیه ایمپلنت و بروز مشکل، لثه را بخیه می زنند. پس از مرحله اول نیاز به مدتی برای جوش خوردن می باشد، سپس در جراحی ثانویه به منظور اتصال اباتمنت و ترمیم، سطح روی ایمپلنت را باز می کنند.
انواع ایمپلنت از نظر شکل های سطح و بدنه
ایمپلنت های دندانی اکثرا از جنس تیتانیوم و یا الیاژ تیتانیوم می باشند، اما مواد سطحی آن ها یکسان نمی باشند. برای داشتن استحکام ، ثبات ، عمر و مقاومت کافی ایمپلنت دندانی باید مواد مصرفی جنس خوب و مورد قبولی داشته باشند. تیتانیوم با سطح صاف در مقایسه با تیتانیوم با سطح متخلخل دارای سطح تماس کمتری با استخوان می باشد.
ایمپلنت های دندانی بر اساس سطح ایمپلنت به چهار نوع ماشینی، صاف، پوشیده و بافت دار دسته بندی می شوند.
همچنین بر اساس شکل بدنه ایمپلنت به شش نوع یک پارچه، منفذدار، رزوه دار، توخالی، استوانه ای و مسطح تقسیم بندی می شوند.
انواع ایمپلنت دندان از نظر اندازه
ایمپلنت ها ی دندانی از نظر اندازه با توجه به اینکه در کدام ناحیه قرار بگیرند و با توجه به اندازه و فرم دهان و استخوان بیمار به چند نوع تقسیم بندی می شوند:
1- ایمپلنت دندانی با پلتفرم استاندارد : این نوع ایمپلنت معمولا با قطر 3.5 تا 4.2 میلی متر در ناحیه جلویی دهان بیمار قرار داده می شود.
2- ایمپلنت دندانی با پلتفرم پهن : این نوع ایمپلنت با قطر 4.5 تا 6 میلی متر در ناحیه عقب دهان بیماریعنی برای دندان های آسیاب قرار داده می شود.
3- ایمپلنت دندانی مینی : این نوع ایمپلنت دندانی با قطر 2 تا 3.5 میلی متر در مواردی استفاده می شود که بیمار در هنگام ایمپلنت در بین ریشه دندان هایش فضای کافی نداشته باشد و یا استخوان دندانش تراکم کافی نداشته باشد.
انواع ایمپلنت دندان از نظر متصل کننده ها
از نظر متصل کننده ها چون اباتمنت و ترمیم باید با پیچ به سر ایمپلنت متصل شوند،در اینجا به معرفی سه نوع متصل کننده شش ضلعی خارجی، شش ضلعی داخلی و هشت ضلعی داخلی می پردازیم.
1- متصل کننده شش ضلعی خارجی : این نوع متصل کننده با شکل شش ضلعی (هگزاگونال) ، در راس سر ایمپلنت قرار می گیرد.
2- متصل کننده شش ضلعی داخلی : این نوع متصل کننده با شکل شش ضعلی (هگزاگونال) ، به شکل سوراخ در سر ایمپلنت دندانی قرار دارند که می بایست اباتمنت یا ترمیم در آن پیچ شود.
3- متصل کننده هشت ضلعی داخلی : این نوع متصل کننده با شکل هشت ضعلی (اکتاگونال) به شکل سوراخ در سر ایمپلنت دندانی قرار دارد که می بایست اباتمنت یا ترمیم در آن پیچ شود.
زمان مورد نیاز برای جوش خوردن ایمپلنت دندانی
زمان مورد نیاز برای جوش خوردن ایمپلنت دندانی در فک بالا 5 ماه و در فک پایین 3 ماه می باشد، که با توجه به شرایط بیمار می تواند کم یا زیاد شود. در مواردی همچون اسپیلیت استخوان، لیفت سینوس در فک بالایی، استخوان کم تراکم و … به زمان بیشتری برای جوش خوردن کافی و رسیدن به حد مطلوب نیاز داریم. اما در شزایط ایده ال که فرد تراکم استخوانی کافی داشته باشد و یا مشکل دیگری وجود نداشته باشد و همچنین ایمپلنت کاشته شده دقیق و با کیفیت کار گذاشته شود،می توان مدت زمان التیام را کاهش داد.
موارد قابل ذکر برای افزایش موفقیت در کاشت ایمپلنت دندانی
1- پس از کاشت ایمپلنت دندانی از شستن دهان خود تا 8 ساعت پس از عمل جراحی حتی الامکان خودداری نمایید.
2- از مکیدن و بیرون ریختن آب دهان خود بپرهیزید، زیرا این اعمال باعث تشدید خونریزی می گردند.
3- پس از کاشت ایمپلنت دندانی تا یک روز بعد از عمل جراحی از مسواک زدن ناحیه جراحی شده بپرهیزید.
4- استفاده از دهان شویه یک روز بعد از عمل جراحی توصیه می شود.
5- پس از جراحی اشامیدن امکان پذیر است و بعد از برطرف شدن بی حسی می توانید به خوردن بپردازید.
6- از استعمال دخانیات و مشروبات الکلی به منظور ماندگاری ایمپلنت دندانی بپرهیزید.
7- بی حسی و کبودی در اطراف ناحیه جراحی پس از چندروز برطرف می شود و احتیاجی به نگرانی نیست.
8- تورم پس از عمل جراحی تا 3 روز روند صعودی دارد و بعد از آن روند نزولی پیدا می کند. استفتده از یخ برای کاهش تورم توصیه می شود.